Erbo-dóu-mau-de-dènt
Hyoscyamus niger
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.
Nom en français : Jusquiame noire.
Descripcioun :L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.
Usanço :"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753
Triangle(-manjadis)
Cyperus esculentus
Cyperaceae
Nom en français : Souchet comestible.
Descripcioun :Lou triangle-manjadis trachis dins li limas de ribiero o li culturo. Pèr l'ouro n'i'a pas gaire au nostre, soulamen un pau au couchant. Se recounèis à sis enflourejado jauno daurado e subretout à si cabosso o tubercule. Douno un pau d'èr à Cyperus rotundus que fai de cabosso negro. La varieta presentado eici, Leptostachyus, èi naturalisado (óurigino Americo de l'uba).
Usanço :Coume lou dis soun noum es uno planto manjadisso. En Espagno s'adoubo emé lou tubercule l'horchata de chufa, valènt-à-dire l'ourjado de triangle. Se fai tambèn un òli de qualita, richo en vitamino E e bon pèr la pèu.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cyperus
Famiho : Cyperaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 5 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Avoust à desèmbre
Liò : Limas
- Culturo
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Pansubretroupicalo
Ref. sc. : Cyperus esculentus L., 1753